බෝධි පූජාව විද්‍යාත්මක වන්න කෙසේද

මේ ගැන මුලින්ම කතා කිරීමට පෙර අපි ශාක මිනිස් සිතිවිලි කෙරෙහි දක්වන ප්‍රතිචාරය කෙබඳුද කියා සොයා බැලිය යුතුය 
ශාක යනු ජීවීන් විශේෂයක්ය ....ඔවුන්ටද හිතන්න පතන්න පුළුවන්ය ....ඔවුන්ට පුද පුජ පැවැත්වීම අතීතයී පටන් සිදී වූවකි ...බුදුරජාණන් වහන්සේට බුද්ධත්වය සඳහා උපකාරී වූයේ බෝ ගසයි ...උන්වහන්සේද බෝධියට කාලගුණ සලකුවේ නැද්ද ....එසේ නම් එහෙම කරන්නට හේතු මොනවාද 

ගහ කොළ ගැන අද්යාත්මික බලවේග හෝ ශක්තීන් ගැන සොයාබැලීම සඳහා ලොව පුරා විද්වතුන් යොමු වීමට හේතුව පොලිග්රාෆ් නමැති යන්ත්‍ර පිළිඹඳ විද්‍යාඥයකු වූ ඇමරිකන් ජාතික ක්ලීව් බැක්ස්ටර් විසින් සොයා ගන්න පරීක්ෂනයකින්ය .කෙනෙක් බොරු කියනවාද නැද්ද යන්න සොයා බලන මෙම යන්ත්‍රය ගල්වනොමීටරයකට සමාන වේ ..තම පරීක්ෂනාගාරයේ සිටින අවස්ථාවකදී එහි තිබූ පැලයකට වතුර ටිකක් දමා පොලිග්රාෆ් යන්ත්‍රක් සවි කිරීමට මොහුට සිත් විය ...මෙය කිරීමෙන් ඔහුට දක්නට හැකිවූයේ බලාපොරොත්තු නොවොඕ දෙයකි...එනම් සුළු මානසික තෘප්තියක් ලබපු කෙනෙක්ගේ තත්වයක් එම උපකරණයට දැනීමය.....

පසු කලෙක තවත් පරීක්ෂණයක් මොහු කළේය ..කාමරයක පැල 2ක් තබන ලදී 6 දෙනෙක් තොර ගත්හ 5 දෙනෙකුට කිව්වේ කාමරයට ගොස් පැල 2ක දිහා බලාගෙන එන ලෙසටය ,,,එක කෙනෙකුට කිව්වේ කාමරයට ගිය පසු එක පලයක් පොඩිකර පග විනාශකරන ලෙසය...ඔහු එය කළේය ...ඉන්පසු නැවත එම කට්ටියට ඉතිරි වුන පැලය ඉදිරියට එන ලෙස කීවේය ..එම පැලයට පොලිග්රාෆ් උපකරණයක් සවි කලීය ... ඔවුන්ගෙන් පැලය දෙස බලා එන්නට කියු 5 දෙනාට
පැලය කිසිම ප්‍රතිචාරයක් දැක්වුයේ නැති අතර ..කලින් ගහ විනාශ කල පුද්ගලයා ලඟට ආ විගස "අපරාධකාරයා ආවා කියන්නාක් මෙන් "ඉතිරි පැලැටිය මහත් විපර්යාසයක් පොලොග්රාෆ් යන්ත්‍රයෙන් පෙන් වීය
ඉහත තොරතුරුවලින් ඔප්පුවන්නේ ගසක් මිනිසාට දක්වන ප්‍රතිචාරය යි
මීට වඩා ගොඩක් පරීක්ෂණ ඇති මුත් ලිපිය දීර්ග වන නිසා ඊ හැම දෙයක්ම පළ නොකරන්නේමු
සැබවින්ම ගතහොත් ගහකොලවලට අපගේ සිතුවිලි හඳුනා ගත හැක ...ගසකට සංවේදී වෙනවා යනු විශ්වය සමග සන්නිවේදනය කිරීමී මද්‍යකි...එම නිසා බෝධිපූජාව යනු විද්‍යාත්මක විශ්ව සන්නිවේදන මදයක් නොවන්නේ ඇයිද ...?
ගෞතම බුදුරජාණන් වහන්සේට සකල ක්ළේශ ප්‍රහීණ කොට සම්මා සම්බුද්ධත්වයට පත් වීමට උපකාරි වූ ජය ශ්‍රී මහා බෝධිරාජයාණන් වහන්සේ සකල ලෝකයාගේම අති මහත් ගෞරවයට පූජනීයත්වයට පත් වූ වෘක්ෂයකි. සය වසරක් දුෂ්කර ක්‍රියා කිරීමෙන් අනතුරුව තනිවම නිවන් මඟ සොයා ගැනීමට අදිටන් කරගත් සිදුහත් බෝසතාණන් වහන්සේ සුජාතා දේවිය පිදූ කිරිපිඬු වළඳා නේරංජනා නදිය අසබඩ ගයා ශීර්ෂයේ (වත්මන් බුද්ධ ගයාවේ) ඇසතු රුකක් මුල වාඩි වී ‘බුදු වී මිස නොනැගිටිමි’යි අදිටන් කොට, මෙයින් වසර 2597කට පෙර වෙසක් පුන්සඳ රැස් දහරින් ලොව නැහැවෙද්දී සම්මා සම්බුද්ධත්වයට පත් වූ ස්ථානයේ අදත් අභිමානයෙන් වැඩ සිටින ජය ශ්‍රී මහා බෝධීන් වහන්සේ දැක වැඳ පුදා ගැනීමට ලැබීමත් බොදුනුවකුට ලැබෙන භාග්‍යයකි.

‘බෝධිය’ යන්නෙන් අදහස් කැරෙන්නේ ‘අවබෝධය ලැබීම’ යන්න යි. එහිදී අවබෝධ කරන්නේ කුමක්ද? ලෝකය අවබෝධ කරගැනීම, ‘’බුද්ධ” වෙයි. ලෝකයේ ඇතිවීම, පැවැතීම හා නැතිවීම පිළිබඳ යථාර්ථය අවබෝධ කර ගැනීම ‘බුද්ධ’ යන්නෙන් අර්ථවත් වෙයි. මෙහි ‘ලෝකය’ යනු උපදාන ස්කන්ධයයි. ඇතිවන සියල්ල අනිත්‍යයි. වෙනස් වෙයි. යමක් අනිත්‍ය නම්, ඒ දුකයි. (යදනිච්චං තං දුක්ඛං) දුක අවබෝධ කරගත් පසු දුක ඇතිවීමට හේතුව අවබෝධ වෙයි. දුක ඇතිවීමට හේතුව වූ තණ්හාව ප්‍රහීණ කිරීමෙන් නිවන සාක්ෂාත් කර ගැනීමේ හැකියාව ලැබෙයි. ‘බෝධිය’ යන්නෙන් අදහස් කළේ ඒ උතුම් සත්‍යය අවබෝධ කර ගැනීමයි.

එවන් අති උතුම් අර්ථයකින් පූජනීයත්වයට පත්, බුදුරජාණන් වහන්සේ පිටදුන් ඇසතු වෘක්ෂයට ඒම නිසා බෝධිරාජයාණන් වහන්සේ නමින් අති මහත් ගෞරවයෙන් අපි සලකමු. එය පාරිභෝගික චෛත්‍යයක් වශයෙන් ද සැලකෙයි. බුදුරජාණන් වහන්සේ පිරිනිවන් පා වසර 2551 ක් වුවද, අදත් එම බෝධිරාජයාණන් වහන්සේටත් (ජය ශ්‍රී මහා බෝධිය) අනෙකුත් බෝධීන් වහන්සේටත් සැදැහැවත්හු මල් පහන් පූජා පවත්වති. මෙය තවදුරටත් වෘක්ෂ වන්දනාවක් හැටියට සැළකුවහොත් එය මහත් වරදකි. ඇතැම් අය බෝධි පූජා පැවැත්වීම ඛ්රසුන් ක්‍රියාවක් ලෙස කතා කරති. එවැනි අය ගැන අනුකම්පා කළ යුතුය.

ගෞතම බුදුරජාණන් වහන්සේ ඇසතු රුක් මුල බුද්ධත්වය ලැබීම සඳහා භාවිතා කළ අතර, අනෙක් බුදුරජාණන් වහන්සේ නුග, පළොල්, මී නා ආදී වෘක්ෂ භාවිතා කළ බව මහාපදාන සූත්‍රය වැනි සූත්‍රවලින් හෙළි වෙයි.
බෝධි පූජාව යනු කුමක්ද? බෝධියට පූජා පැවැත්වීම මගින් අදහස් කැරෙන්නේ බෝධි මූලයේදී සම්මා සම්බුද්ධත්වයට පත් වූ බුදුන් වහන්සේගේ අනන්ත ගුණ මෙනෙහි කරමින්, එම ගුණ සජ්ඣායනය කරමින් බෝධීන් වහන්සේට පූජා පැවැත්වීමයි. එය ‘බුද්ධානුස්සති’ භාවනාවකි. දඹදිව ජය ශ්‍රී මහා බෝධි මූලයේ දී හෝ අනුරාධපුර ශ්‍රී මහා බෝධි මූලයේදී හෝ අෂ්ටඵල බෝධි මූලයකදී හෝ දෙතිස් ඵල බෝධි මූලයකදී හෝ කවර බෝධි මූලයක දී හෝ අප විසින්.

කරනු ලබන්නේ ජය ශ්‍රී මහා බෝධි මූලයේ දී සම්මා සම්බුද්ධත්වයකට පත් වූ බුදුරජාණන් වහන්සේගේ අනන්ත බුදුගුණ සිහි කිරීමයි. එබැවින් එය උතුම් පූජාවකි.
බෝධි පූජා පැවැත්විය යුත්තේ කෙසේ ද යන්නද විමසිය යුතුªය. බෝධි පූජා පැවැත්වීමට පෙර බෝධීන් වහන්සේ අවට නැමද පවිත්‍ර කරගත යුතු ය. බෝධියට පුදා ඇති පර මල් හා වෙනත් පූජා භාණ්ඩ ඉවත් කොට පූජාසනය හොඳින් පිරිසුදු කර ගත යුතු ය. හොඳින් පෙරාගත් පිරිසුදු ජලයෙන් බෝධීන් වහන්සේ නෑවීම ද සුදුසු ය. අනතුරුව අත් සෝදා පිරිසුදු කරගත යුතු ය. මල්, පහන්, සුවඳ දුම් ඉතා ගෞරවයෙන් පුදා නමස්කාර කළ යුතු ය. ඉන් පසුව පහසු තැනෙක වාඩි වී අවබෝධයෙන් යුතුව ඒ කෙරෙහිම අවධානයෙන් යුතුව වටපිට නොබලමින් තිසරණ සහිත පන්සිල් සමාදන් විය යුතු ය. තෙරුවන් ගුණ සජ්ක්‍ධායනය කළ යුතු ය. ගාථා කියා පූජා පැවැත්විය යුතු ය. ගාථා කීමෙන් අදහස් කැරෙන්නේ ස්තුති පූජාවයි. බුදුන් වහන්සේ ජය ශ්‍රී මහා බෝධි මූලයේදී සම්බුද්ධත්වයට පත්වීමත් බෝධිය පරිහරණය කිරීමත් මෙනෙහි කළ යුතු ය.

සේවිතං ධම්ම රාජේන
නර දේවේහි පූජිතං
වන්දාමි බෝධි රාජානං
තිබ්බාන සුඛදායකං

ධර්ම රාජයාණන් වහන්සේ විසින් සේවනය කරන ලද දෙවි මිනිසුන් විසින් පුදනු ලබන වඳින පුදන බෝධිරාජයාණන්ට වඳිමි යනු එහි අර්ථයයි. එවැනි අර්ථයකින් සියලු බෝධිරාජයාණන් වහන්සේ පරම පූජනීය වන්දනීය බැවින් ගෞරවයෙන් වැඳුම් පිඳුම් කළ යුතුය.
අද බොහෝ දෙනෙක් බෝධි පූජා පවත්වන්නේ යම්කිසි කරදරයක් වූ විට පමණකි. කෙනෙකු යම්කිසි තදබල අසනීපයකින් පසු වන විට හෝ වෙනත් විපතක් සිදු වූ විට ඡ්‍යොතිෂඥයකුගේ් උපදෙස් අනුව ග්‍රහ අපල දුරුකර ගැනීමට බෝධිපූජා පැවැත්වීම බොහෝ විට දක්නට ලැබේ. ඒ ආකාරයෙන් හෝ ආගම දහමට ඳඬසුන් යොමු කිරීම පිළිබඳ ඡ්‍යොතිෂඥයන්ට ස්තුති කළ යුතු ය. ඔවුන් කීවත් නැතත් බෝධි පූජා පැවැත්වීම ඉතා ප්‍රතිඵල දායක ය. එහෙත් එය ග්‍රහ අපල දුරුකරන ශාන්ති කර්මයක් නම් නොවේ. පහත් පාපකාරී ක්‍රියාවල යෙදෙමින් මත් වතුර පානය කරමින් අධාර්මික ජීවිත ගත කරන අයද ඡ්‍යොතිෂඥයන්ගේ උපදෙස් මත ප්‍රතිපත්තියකින් තොරව ආවාට ගියාට බෝධිය නාවා, මල් පහන් තබා, කවි කීපයක් ගායනා කොට යන සිරිතක් අද දක්නට ලැබේ.
දඹදිව ජය ශ්‍රී මහා බෝධියේ දී කොඩි එල්ලා තිබෙනු දක්නට ඇත. ඒ අමනෝඥ ක්‍රියාව කරන්නේ ශ්‍රී ලාංකිකයන් වීම, ලැජ්ජාවට කරුණකි.

බෝධීන් වහන්සේගෙන් දරුඵල පැතීමත් විභාග සමත්වීමත්, පවුලේ ග්‍රහ අපල දුරුවීමත් සඳහා පිහිට පැතීම බුදු දහමට පටහැනි ක්‍රියාවකි. බෝධීන් වහන්සේගෙන් යම් යම් දේ ඉල්ලීම නම් බෝධි පූජාවක් නොවේ.
බෝධීන් වහන්සේට පුද සත්කාර කරන්නේ් ජීවමාන බුදුන් වහන්සේට පුද සත්කාර වශයෙන් සලකා බව අප අමතක නොකළ යුතු ය. බෝධි පූජාව ආරම්භ වූයේ බුදුන් වහන්සේ ජීවමාන කාලයේදීම බුදුන් වහන්සේ වැඳ පුදා ගැනීමට නිරතුරුව ජේතවනාරාමයට පැමිණෙන ජනතාවට උන්වහන්සේ එහි නැති අවස්ථාවලදී වැඳ පුදා ගැනීමට ජය ශ්‍රී මහා බෝධී මූලයෙන් ලබාගත් ශාඛාවක් ජේතවනාරාමයේ රෝපණය කැරිණි. එය අද දක්වාම ‘ආනන්ද බෝධිය’ නමින් ලෝකයාගේ වැඳුම් පිඳුම් වලට ලක් වෙමින් පවතී.

මෙසේ මහත් ගෞරවයට පාත්‍ර වන පාත්‍ර විය යුතු බෝධීන් වහන්සේට නිසි වතාවත් පවත්වා, පූජා පැවැත්වීම බුදුන් වහන්සේට කරන ගෞරවයක් සේම ආනිශංසදායක ය. මෙලොව සුව මෙන්ම පරලොව සුගතියටද එය හේතුවකි. එබැවින් බෝධි පූජාව මහත් ප්‍රතිඵලදායි පූජාවකි. ග්‍රහ අපල දුරුවන්නැයි බෝධි පූජා පවත්වා පැතුවත් නැතත්, නියම වතාවත් පවත්වා බුදුගුණ මෙනෙහි කර කරනු ලබන බෝධි පූුජාව නිසා ශාන්තියක්ම සිදුවෙයි. යහපතක්ම සිදුවෙයි. එක් දිනක් පමණක් නොව නිරතුරුව බෝධි පූුජා පැවැත්වීම යහපත් ය.

මෙතෙක් දැක වූ කරුවූ අනුව පර්යේෂණ කරුණු වලින්ද බෝධි පූජාවක සත්‍යතාවය ඔබට පහසුවෙන් වටහා ගත හැක ...අප බෝධියට ආදරයෙන් ...ගෞරවයෙන් පහන් දල්වා ,කොඩිවැල් බැඳ ,පැදකුණු කර නාවන විට ,ගාථ පිරිත් සජ්ජායනය කරන විට ,කවි කියන විට , කිරිබත් මල් හා පහන් පූජා කරන විට අපගේ ආදරය පෙන්නා පිහිට ඉල්ලන විට ,,,බෝධියද යහපත් ශක්ති කිරණ නිකුත් කරයි ...සාමානයෙන් බෝධි පූජාවක් දින නමයක් විසි එකක් ආදී වශයෙන් කරන විට ..බෝධිය අපිව හඳුනා ගනී .....අපි අවන්කවම බෝධියට ආදරය කරන්නේ නම් ගෞරව කරන්නේ නම් ,බෝධිය ද අපිට ප්‍රතිචාර දක්වමින් අප සමග ආද්යාත්මිකව සම්භන්දව සිටී ...අප ගෙදරින් පන්සලට පිටත්වන වෙලාව පවා බෝධියට වැටහේ ...බෝධිය වතුර වලින් නාවීමෙන් තෘප්තිමත් වන බව බක්ස්ටර්ගේ පර්යේෂණවලින් හෙළිවෙන අතර ...මෙත්ත සූත්‍රය මතුරා බෝධිය නාවීමෙන් වඩාත් බෝධි පූජාවේ ප්‍රතිපල ලැබෙන බව මතක තබාගත යුතු වේ ......එමෙන්ම බෝධිය අපගේ සපෙහිදීත් දුකෙහිදීත් සංවේදී වන බව අප මතක තබා ගත යුතු වැදගත් කාරණයකි ....බෝධියේ රශ්මි මාලාව අපගේ ශරීරයේ රශ්මි මාලාව හා මුසුවී අපට ශාන්තිය උදා කරන අතර ...ආදී විස්සක් තරම් දුරට විහින්දෙන ශක්ති පද්ධතියද අපගේ එවන් ශක්ති පද්ධති හා එක්ව මුසුවී ශාන්තියක් සතක්ම උදා කරයි ....අප උදාහරණයක් ලෙස විපතකට පත් උවෙක් ගැන සිත හෝ රූගියෙක් ගැන සිත බෝධි පූජාවක් තබන විට ...අපගේ චිත්ත ශක්තියහා ශබ්ධ තරංග බෝධිය හඳුනාගෙන ,,එමගින් ඒ අදාළ පුදගලයාට සෙතක් සැලසෙන ශක්තිතරංග නිකුත් කිරීමට බෝධියට හැකිය ,,,එනම් බෝධි පූජාව යනු විශ්ව සන්නිවේදන මාද්යකි ..
අපට හිතගනීමටත් නොහැකි ශක්තීන් ගහකොළ හා අපාතර බැඳීම් තුලින් ඉස්මතු කිරීමට හැකිය ...එමෙන්ම දෙවියන් හා අප අතර සම්බන්දය බෝධිය නිසා බෝධිපූජාතුලින් අපට උදාකර ගත හැක ....එසේම අප පූජාකරන මල පවා නිකම්ම නිකන් මලක් නොවිය යුතුය යම්කිසි ආලෝක කිරණක් විහිදීමට එයට හැකි විය යුතුය ,,,එම මලෙන් නිකුත් කරන කිරණ අපගේ චිත්ත ශක්තිය සමග මුසුව බෝධිය හා සම්භන්ද වී අපට ශාන්තිය උදා වේ ...මෙම මල් බුදුරජානන් වහන්සේට පූජාකරන මල් නම්...එයින් සිදුවන යහපත අමුතුවෙන් කිව යුතු නැත
මෙහිදී ග්‍රහ අපල ගැන යමක් කිව යුතුය ....

අපගේ පොලව තමාවටා කරකැවෙයි ....තමාවටා කරකැවී ඉරවටා කරකැවෙයි ..හඳ අපගේ පලව වටා කරකැවෙයි .....ග්‍රහ ලෝක අපගේ ඉරවටා කරකැවෙයි ....මේ හැම ග්‍රහයෙක්ගෙන්ම පෘතුවියට ඇදුම් කෑමේ ශක්තියක් ඇත .....සත්වයෙක් උපදින වෙලාව අනුව ඔහු උපදින වෙලාවට බලපාන ග්‍රහයෝ කීපදෙනෙක් ඇත ....මෙය මොහොතින් මොහොත වෙනස් වෙයි ...සත්වයා මව් කුසේ ඉන්නතක් ආරක්ෂිතය...මව් කුසෙන් එලියට ආ පසු අහු වටෙන්නී අර ග්‍රහ පල පාම වැටෙන පරිසරයටය ....ඒ අනුව එම සත්වයාගේ කේන්ද්‍රය සාදයි ....යම්කිසි ග්‍රහයෙක් ගේ කිරණ ඔහුට අයහපත් වන්නට පුළුවන...එහිදී බෝධි පූජාව මගින් එම සත්වයාහට බෝධියට කන්නලව් කර පිහිට පැතීමෙන් .....බෝධියෙන් යහපත් කිරණ විහින්දුවා එම සත්වයා හට අයහපත් ග්‍රහ කිරණ මගින් සිදුවන කරදර මග හරවා ගත
හැක ...